Vietnam Country (review)

សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្ត្រ
និង វិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច
Royal University of Law and Economic

មុខវិជ្ជាៈ ប្រព័ន្ធនីតិអាស៊ាន

ប្រធានបទៈ ប្រព័ន្ធនីតិប្រទេសវៀតណាម


ណែនាំដោយសាស្ត្រាចារ្យៈ សិក ហេងឡុង


សា្រវជ្រាវ និងរៀបរៀងដោយៈ ក្រុម L4A3

និស្សិត ឈុន មុនីឧត្តម
និស្សិត សោម កញ្ញា
និស្សិត ភោគ សុគន្ធ
និស្សិត លឹម គ័ងផេង
និស្សិត លឹម សេងឡាំ
និស្សិត ជិន ដួងចន្ទ្រាកែវលក្ម្ស៊ីនារីរតន៍


ឆ្នាំសិក្សា ២០១១-២០១២ 

មាតិកា
មាតិកា ទំព័រ i
សេចក្តីផ្តើម ទំព័រទី១
I. ប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសវៀតណាម ទំព័រទី១
II. បច្ចុប្បន្នភាពប្រទេសវៀតណាម ទំព័រទី២
១. អំណាចគ្រប់គ្រងរដ្ឋប្រទេសវៀតណាម ទំព័រទី៣
១.ក. អំណាចនីតិបញ្ញាតិ្ត ទំព័រទី៣
១.ក.១.តួនាទីរបស់សភាជាតិ ទំព័រទី៣
១.ក.២.កាតព្វកិច្ច និងអំណាចរបស់សភាជាតិ ទំព័រទី៤
១.ក.៣.នីតិវិធីតាក់តែងច្បាប់ ទំព័រទី៦
១.ក.៤.អាណត្តិនៃសភាជាតិ ទំព័រទី៦
១.ខ. អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ ទំព័រទី៧
១.ខ.១. នាយករដ្ឋមន្ត្រី ទំព័រទី៧
១.ខ.២. ប្រធានាធិបតី ទំព័រទី៨
១.៣. អំណាចតុលាការ ទំព័រទី១១
១.គ.១. តុលាការប្រជាជន ទំព័រទី១១
១.គ.២.តុលាការយោធា ទំព័រទី១២
១.គ.៣. តុលាការកំពូលប្រជាជន ទំព័រទី១២
២. ប្រព័ន្ធនីតិរបស់ប្រទេសវៀតណាម ទំព័រទ១៤
III. ប្រទេសវៀតណាម និងអាស៊ាន ទំព័រទី១៤
១. ការចូលជាសមាជិកភាពរបស់ប្រទេសវៀតណាម ទំព័រទី១៤
២. ប្រទេសវៀតណាម និងវេទិកាតំបន់អាស៊ាន ទំព័រទី១៤
សេចក្តីសន្និដ្ឋាន ទំព័រទី១៦
ឯកសារយោង ទំព័រទី១៨
 
ប្រព័ន្ធនីតិប្រទេសវៀតណាម
សេចក្តីផ្តើម
ប្រទេសវៀតណាមមានទីតាំងនៅក្នុងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយមានព្រំប្រទល់ជាប់និងប្រទេសចិន, កម្ពុជា, ឈូងសមុទ្រតុងកឹង និងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប្រទេសវៀតណាម មានឈ្មោះជាផ្លូវការថា សាធារណៈរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម Socialist Republic of Vietnam ដែលមានរដ្ឋធានីឈ្មោះ ហាណូយ និងមានផ្ទៃដីសរុប ៣៣០.៣៦៣គម២។ ប្រជាជនសរុបមាន ៩០,០០០,០០០.០០នាក់ (២០១១) និងអត្រាកំណើនប្រជាជន ១.០៧៧% (២០១១) និងមានដង់ស៊ីតេប្រជាជន ២៤៦នាក់ក្នុងគម២។
ប្រទេសវៀតណាមមានក្រុម ជនជាតិជាច្រើនដូចជា ជនជាតិវៀតណាម ៩០%, ចិន ៨% និងជនជាតិផ្សេងៗទៀត២%។លើសពីនេះទៀត ជំនឿសាសនាមានដូចជា ព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន៥០%, គ្មាន     សាសនា១៤%, ជំនឿជនជាតិដើម ៩%, គ្រឹស្ត ៧%, Atheist ៧% និងសាសនាដទៃទៀត ១៣%។ ការបែងចែកតំបន់រដ្ឋបាលមាន៥៧ខេត្ត និង៤ក្រុង។ទីក្រុងធំៗមាន ហូជីមិញ, ហាណូយ, ហាយហ្វុង, ដាណាំង និង កងថូ។
I. ប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសវៀតណាម
ប្រទេសវៀតណាមជាប្រទេសមួយ ដែលមានប្រវត្តិសាស្រ្តរាប់ពាន់ឆ្នាំ។ វត្ថុដែលគង់នៅពីសម័យបុរាណ និងទំនៀមទំលាប់នៃការសិក្សាប្រវត្តិសាស្រ្ត នៃវប្បធម៍Phung Nguyen, Dong Dau, Go Mun, និងDong Son ជាពិសេសរបកគំហើញនៃស្គរសំរិទ្ធនៃNgoc Lu បានបង្ហាញថាប្រទេសវៀតណាម មានអារ្យធម៌តាំងពីមុនគ្រឹស្តសករាជ។ ស្លាកស្នាមនៃអំលុងពេលប្រវត្តិសាស្រ្តនៃវង្សត្រកូលអ្នកដឹកនាំ Hung King មានជាប់ទាក់ទងថាវៀតណាមគឺជាប្រទេសដែលចាស់បំផុតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ វៀតណាមមានដើមកំណើតពីជនជាតិភាគតិចចិន នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសចិន។នៅសតវត្យទី១១ ស្តេច Ly Thai To បានបង្កើតប្រទេសឈ្មោះ ដាយវៀត។ ក្រោយមកស្តេច Tranh បានដឹកនាំពង្រីកអំណាចទប់ស្កាត់ការឈ្លានពានរបស់ម៉ុងហ្គោលី និងបានឈ្លានពានប្រទេសចម្ប៉ានៅឆ្នាំ ១៦៩៦ ហើយប្រទេសចម្ប៉ាបានបាត់ឈ្មោះ ពីផែនទីពិភពលោកហើយបន្តមកកម្ពុជាក្រោម។ នៅឆ្នាំ ១៩៣០ បង្កើតបក្សកុម្មុយនីស្តឥណ្ឌូចិន ដោយលោក ង្វៀនអាយកុក (ហូជីមិញ) និងបង្កើតចលនាទាមទារឯករាជ្យតាមរយៈបដិវត្តខែ សីហា ១៩៤៦ និងឈ្នះសង្រ្គាមនៅឌៀនបៀនភូ ប្រឆាំងបារាំងនៅឆ្នាំ ១៩៥៤ ហើយបង្រួបបង្រួមវៀតណាមនៅឆ្នាំ ១៩៧៨។ នៅខែធ្នូឆ្នាំ ១៩៧៨ កងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាមជាមួយនិងកងទ័ពរណសិរ្សសាមគ្គីកសាងសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បានដួលរលំរបបខ្មែរក្រហមនៅថ្ងៃ ០៧ មករា ១៩៧៩។ ជាការពិតណាស់ សេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមពឹងផ្អែកលើជំនួយសូវៀតអស់រយៈពេល ១១ឆ្នាំ។
ប្រទេសវៀតណាមមានប្រវត្តិសាស្ត្រនាសតវត្សចុងក្រោយ ដូចទៅនឹងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ពោលប្រទេសវៀតណាមធ្លាប់ស្ថិតក្រោមនឹមត្រួតត្រារបស់វៀតណាម។ ប៉ុន្តែប្រទេសវៀតណាមបានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំងនៅថ្ងៃទី ០២ កញ្ញា ១៩៤៥ ដែលមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញវៀតណាមត្រូវបានចូលជាធរមាន នាថ្ងៃទី១៥ មេសា ១៩៩២ និងចូលជាសមាជិកអាស៊ាននៅថ្ងៃ ២៨ កក្កដា ១៩៩៥ ពោលវៀតណាម រួចពីនឹមត្រួតត្រារបស់បារាំង មុនកម្ពុជា ព្រមទាំងបានក្លាយជាសមាជិកអាស៊ាន មុនកម្ពុជាទៀត ដែលនាំឲ្យវៀតណាម ទទួលបានការអភិវឌ្ឍរហ័សជាកម្ពុជា។ ភាសាផ្លូវការ    គឺភាសាវៀតណាម និងមានភាសាផ្សេងៗទៀត ដូចជា បារាំង, អង់គ្លេស និងចិន។
II. បច្ចុប្បន្នភាពប្រទេសវៀតណាម
ប្រទេសវៀតណាម នាពេលបច្ចុប្បន្ន បានផ្លាស់ប្តូរមុខមាត់ថ្មី ពីប្រទេសដែលមានភាពអន់ថយខាងសេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងតំបន់ មកជាប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍគួឲ្យកត់សម្គាល់។
ក្នុងនោះក្រុមយើងខ្ញុំនឹងសូម លើកមកបង្ហាញនូវ គោលចំណុចសំខាន់ៗ បីដែលរួមមាន (១) អំណាចគ្រប់គ្រងរដ្ឋនរបស់ប្រទេសវៀតណាមនាពេលបច្ចុប្បន្ន និង(២) ប្រព័ន្ធគតិយុត្តដែលប្រទេសវៀតណាម បានអនុវត្តតាម។
១. អំណាចគ្រប់គ្រងរដ្ឋប្រទេសវៀតណាម
អំណាចគ្រប់គ្រងរដ្ឋរបស់ប្រទេសវៀតណាម នាពេលបច្ចុប្បន្ន ត្រូវបានបែងចែកជាបីស្ថាប័នធំៗ រួមមាន (១.ក) អំណាចនីតិបញ្ញាត្តិ, (១.ខ) អំណាចនីតិប្រត្តិបត្តិ, និង(១.គ) អំណាចតុលាការ។
១.ក. អំណាចនីតិបញ្ញាត្តិ
យោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ សភាប្រទេសវៀតណាមមានតែមួយថ្នាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺសភាជាតិដែលជាស្ថាប័នកំពូលរបស់អំណាចរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ ស្ថាប័ននេះ មានអំណាចក្នុងការអនុម័តច្បាប់ និងធ្វើវិសោធន៍កម្មលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ សភាជាតិមានសមាជិកចំនួន ៤៩៨ រូបដែលបានមកពីការបោះឆ្នោតពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋ ទាំងឡាយដែលមានអាយុចាប់ពី ១៨ឆ្នាំឡើង។ សភាជាតិជួបប្រជុំពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំដើម្បីអនុម័តច្បាប់ដែល ស្នើឡើងដោយរដ្ឋាភិបាល។ កាលពីមុនសភាបំរើការងារបោះត្រាលើសេចក្តីសំរេច ដែលបក្សកុម្មុយនីស្តបានសំរេចរួចទៅហើយប៉ុណ្ណោះ។ ហើយថ្មីៗនេះស្ថាប័ននេះបានចាប់ផ្តើមកែប្រែអោយកាន់តែមានឯករាជ្យភាពលើបញ្ហាទាំងឡាយដែលពាក់ពន្ធ័ប្រជាជនទូទៅ។
សភាជាតិ គឺជាអង្គការតែមួយគត់ដែលផ្តល់អំណាច ដើម្បីអនុវត្តរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងច្បាប់។
១.ក.១.តួនាទីរបស់សភាជាតិ
សភាជាតិមានមុខងារបីសំខាន់ៗ៖
តាក់តែងច្បាប់
សំរេចនូវបញ្ហាសំខាន់ៗរបស់ប្រទេសជាតិ
ដាក់ចេញនូវអំណាចត្រូតពិនិត្យ ដ៍កំពូលនៃរាល់គ្រប់សកម្មភាពទាំងអស់របស់រដ្ឋ។
១.ក.២.កាតព្វកិច្ច និងអំណាចរបស់សភាជាតិ
សភាជាតិមានកាតព្វកិច្ច និងអំណាចដូចខាងក្រោម៖
បង្កើត និងធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
បង្កើត និងវិសោធនកម្មច្បាប់ និងអនុវត្តន៍នូវកម្មវិធីដើម្បីបង្កើតច្បាប់ និងអនុក្រឹត្យ។
ប្រើអំណាចត្រួតពិនិត្យ ដោយគោរពតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ និងដំណោះស្រាយសភាជាតិ។
ត្រួតពិនិត្យសកម្មភាពប្រធានាធិបតី គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃសភាជាតិ រដ្ឋាភិបាលនិង តុលាការកំពូលប្រជាជន។
សំរេចនូវគំរោងក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម។
សំរេចនូវហិរញ្ញវត្ថុជាតិ និងគោលការណ៍រូបិយវត្ថុ។
សំរេចនូវសេចក្តីព្រៀងថវិការដ្ឋ និង ថវិកាបំរុងទទួលយល់ព្រម លើគណនេយ្យនៃថវិការដ្ឋ។
បង្កើត ផ្លាស់ប្តូរ ឬក៍លុបបំបាត់ចំពោះការយកពន្ធអាករ។
សំរេចនូវគោលនយោបាយសញ្ជាតិរបស់រដ្ឋ។
ធ្វើនិយ័តកម្មចំពោះការរៀបចំ និងសកម្មរបស់សភាជាតិ ប្រធានាធិបតី រដ្ឋាភិបាល តុលាការប្រជាជន និងរដ្ឋបាលតំបន់។
ជ្រើសរើសអោយរួចពីភារកិច្ច ផ្លាស់ប្តូរពីការិយាល័យ ប្រធានាធិបតី អនុប្រធានាធិបតី ប្រធានសភាជាតិ អនុប្រធាន និងសមាជិកនៃ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍សភាជាតិ នាយករដ្ឋ មន្ត្រី ប្រធានតុលាការកំពូល។
យល់ព្រមចំពោះសំណើររបស់ប្រធានាធិបតី ស្តីពីការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សា ក្រសួងការពារជាតិ និងសន្តិសុខ។
ទទួលយល់ព្រមចំពោះសំណើររបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ស្តីពីការតែងតាំង ការរួចពីភារកិច្ច នៃឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី គណរដ្ឋមន្ត្រី និងសមាជិកដ៍ទៃនៃរដ្ឋាភិបាល។
បង្កើត ឬហាមមិនអោយបង្កើតក្រសួង និងអង្គការនៃថ្នាក់ក្រសួង។
បង្កើត បែងចែក បញ្ចូលគ្នា និងសម្រុះសម្រួលព្រំដែននៃបណ្តាខេត្ត-ក្រុងនៅក្រោមច្បាប់មជ្ឈឹមផ្ទាល់ ឬដាក់អោយដាច់ពីគ្នា ចំពោះអង្គការសេដ្ឋកិច្ច និងរដ្ឋបាលពិសេស។
សភាជាតិធ្វើនិរាករនូវឯកសារចេញជាផ្លូវការទាំងអស់ ដែលចេញដោយប្រធានាធិបតី គណកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃសភាជាតិ រដ្ឋាភិបាល នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រធានតុលាការកំពូល ដែលផ្ទុយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ប្រកាសនូវការលើកលេងទោស
អវត្តនូវសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិ និងឋានន្តរសក្តិក្នុងជួរកងកំលាំងប្រដាប់អាវុធ ប្រជាជនក្នុងសេវា កាទូត ផ្សេងៗទៀត ប្រគល់មេដាយគ្រឿងឥស្សរយស និងកិត្តិយសថ្នាក់រដ្ឋ។
សំរេចនូវសង្គ្រាម និងសន្តិសុខ ប្រកាសអាសន្ន និងវិធានការផ្សេងៗទៀតដើម្បីការពារ និង រក្សាសន្តិសុខជាតិ។
សំរេចនយោបាយ ក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ផ្តល់នូវសច្ចានុម័ត ឬកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិប្រចាំឆ្នាំដែលចុះហត្ថលេខា ឬចូលរួមចំពោះសំណើរប្រធានាធិបតី។
រៀបចំប្រជាមតិ
អាណត្តិនៃសភាជាតិមានរយៈពេល ៥ឆ្នាំ។ សភាជាតិថ្មីមួយត្រូវបានជ្រើសរើស ២ខែ មុនដែលសភាជាតិចាស់ត្រូវបញ្ចប់អាណត្តិរបស់ខ្លួន។ នីតិវិធីបោះឆ្នោត និងជំនួសសមាជិកសភាជាតិត្រូវបង្កើតឡើងដោយច្បាប់។ ក្នុងករណីពិសេស យ៉ាងហោចណាស់ ២⁄៣ នៃសមាជិកសភាជាតិទាំងអស់ អាចកាត់បន្ថយ ឬបន្ថែមរយៈពេលនៃអាណត្តិក្នុងមុខតំណែងរបស់ខ្លួនបានហើយសភាជាតិត្រូវបើកការប្រជុំចំនួន ២ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ដែលត្រូវធ្វើការកោះប្រជុំដោយគណកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃសភាជាតិ។
១.ក.៣.នីតិវិធីតាក់តែងច្បាប់
ដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៩២ ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណៈរដ្ឋ គណកម្មាធិកា និងគណកម្មាធិកាអចិន្ត្រៃយ៍សភាជាតិ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិសាសនា រដ្ឋាភិបាល តុលាការកំពូលប្រជាជន និងសមាជិកដូចជា តំណាងបុគ្គលសភាជាតិមាន សិទ្ធិបញ្ជូនសេចក្តីព្រៀងច្បាប់ដល់សភាជាតិ។
មុនពេលបញ្ជូនទៅសភាជាតិ សេចក្តីព្រៀងច្បាប់ត្រូវត្រួតពិនិត្យ និងកត់ត្រាជាមុនសិន ដោយក្រុមប្រឹក្សាសញ្ញាតិ ឬគណកម្មការ ដែលទាក់ទងនិង សភាជាតិ។ បន្ទាប់មកសេចក្តី ព្រៀងច្បាប់ត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់តំណាងរាស្រ្ត គ្រប់រូបទៅសាលសភាជាតិ មិនអោយហួស ២០ថ្ងៃមុនពេលបើកសម័យប្រជុំរបស់សភាជាតិ។
សេចក្តីព្រៀងច្បាប់ទាំងអស់ ត្រូវយកមកពិភាក្សាវែកញែក នៅពេល សភាជាតិបើកសម័យប្រជុំ។ ដំបូងដោយសមាជិកសភាជាតិទាំងអស់ និងបន្ទាប់មកដោយសមាជិកទាំងអស់នៅសម័យប្រជុំពេញអង្គ។ សេចក្តីព្រៀងច្បាប់ដែលតំរូវអោយមានការពិភាក្សាជាសាធារណៈ ត្រូវផ្សព្វផ្សាយ។
១.ក.៤.អាណត្តិនៃសភាជាតិ
ដោយយោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញសភាជាតិគឺ ជាអង្គការតំណាងរាស្ត្រ ដ៍ខ្ពស់ជាងគេបំផុត ហើយជាអាជ្ញាធរដ៍កំពូលរបស់ប្រជាជន និងជាកន្លែងតាក់តែងច្បាប់ដែលត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសរើស ៥ឆ្នាំម្តង ដោយធ្វើទៅតាមគោលការណ៍ជាសកល ស្មើភាពដោយផ្ទាល់ និងសំងាត់។ សភាជាតិមានសមាជិកចំនួន ៤៥០នាក់ជ្រើសរើសប្រធាន និងសមាជិកនៃគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍។ សភាជាតិពេញអង្គជួបប្រជុំយ៉ាងហោចណាស់ ២ដងក្នុងមួយឆ្នាំ។
១.ខ. អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ
មុនពេលដាក់អាណានិគមរបស់ប្រទេសបារាំង វិទ្យាស្ថាននយោបាយរបស់វៀតណាមគឺ យកគំរូរតាមចិន។ លទ្ធិខុងជឺ គឺជាមនោគមវិជ្ជារបស់រដ្ឋ អធិរាជដឹកនាំប្រទេសក្រោមការផ្តល់ប្រឹក្សាពីអ្នកប្រាជ្ញ ដែលសុទ្ធតែបានហ្វឹកហាត់គោលការណ៍ ខុងជឺ ប្រពន្ធ័នេះបានបោះបង់ចោលក្នុងកំឡុងសម័យត្រួតត្រារបស់បារាំង។
រដ្ឋាភិបាលគឺជាអង្គការរដ្ឋបាលដ៍ខ្ពស់បំផុតផងដែរ នៃសាធារណៈរដ្ឋសង្គម វៀតណាម រដ្ឋាភិបាលត្រូវបានអនុវត្តន៍នូវការគ្រប់គ្រងការងារទាំងមូល ដើម្បីបំពេញ និង សំរេចបានជោគជ័យនូវនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ សង្គម ការពារជាតិព្រមទាំងកិច្ចការបរទេសរបស់ប្រទេសវៀតណាម។
១.ខ.១. នាយករដ្ឋមន្ត្រី
នាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺជាប្រមុខខុដ្ឋការល័យរដ្ឋមន្ត្រី ព្រមទាំងជាប្រធានគណកម្មការ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីគោរពតាមសភាជាតិ និង ធ្វើរបាយការណ៍ជូនដល់សភាជាតិ គណៈកម្មការអចិន្ទ្រៃយ៍របស់ខ្លួន និងព្រមទាំងប្រធានាធិបតី។
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីជាជំនួយការរបស់ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ក្នុងការបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួន ដែលស្នើដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ក្នុងពេលដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីអវត្តមាន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីម្នាក់ក្នុងចំណោមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីទាំងអស់ ត្រូវចាត់អោយបំរើការងារក្នុងការដឹកនាំ រដ្ឋាភិបាល។
ភារៈកិច្ច និងអំណាចរដ្ឋាភិបាល
ភារៈកិច្ច និងអំណាចរបស់រដ្ឋាភិបាលគឺ ត្រូវដឹកនាំការងារគ្រប់ក្រសួង មន្ទីរស្ថាប័ន និងអង្គការនានាព្រមទាំងគណៈកម្មការប្រជាជនគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ដើម្បីស្ថាបនា និងបង្រួប បង្រួមគ្រប់ប្រពន្ធ័នៃរចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលពីអំណាចកណ្តាលទៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន ដឹកនាំ និងក្តោបក្តាប់ ក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជន កិច្ចការប្រតិបត្តិរបស់មន្ត្រីដែលបង្គាប់ដោយ អង្គការកំពូល ដើម្បីសំរេចភារៈកិច្ច និងប្រើនូវសិទ្ធិអំណាចរបស់ខ្លួនតាមច្បាប់កំណត់។
ប្រទេសវៀតណាម មានទំរង់រដ្ឋាភិបាល “សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយម” ដែលមានប្រធានា ធិបតីគឺ ជាប្រមុខរដ្ឋជ្រើសរើសដោយសភាសំរាប់អាណត្តិ ៥ឆ្នាំ។ រីឯនាយករដ្ឋមន្ត្រីគឺជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាល តែងតាំងដោយប្រធានាធិបតី ចេញពីសមាជិកសភា។ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីតែងតាំងដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
ប្រធានាធិបតី ង្វៀន មិញត្រៀត (Nguyen Minh Triet) រីឯនាយករដ្ឋមន្ត្រី ង្វៀន តឹនយុង (Nguyen Tan Dung) (២០០៦-២០១០)។
១.ខ.២. ប្រធានាធិបតី
ប្រធានាធិបតី គឺជាប្រមុខរដ្ឋ ព្រមទាំងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាការពារជាតិ និងសន្តិសុខជាតិ ហើយ តំណាងអោយសាធារណៈរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម ទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។ ប្រធានាធិបតីត្រូវបាន ជ្រើសរើសដោយសភាជាតិដោយសមាជិកសាមាជិការនៃសភាជាតិ។ ប្រធានាធិបតី ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះសភាជាតិនូវរាល់កិច្ចការ និងសកម្មភាពរបស់ភាពខ្លួន។ ហើយអាណត្តិនៃខុទ្ធការល័យរបស់រដ្ឋគឺ ត្រូវធ្វើតាមអាណត្តិរបស់សភាជាតិ។
ភារកិច្ច និងអំណាចរបស់ប្រធានាធិបតី
ប្រធានាធិបតីមានសិទ្ធិប្រកាសអោយប្រើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ និង ក្រិត្យទាំងឡាយ។ ប្រធានាធិបតីមាន សិទ្ធិត្រួតត្រាទៅ លើកងកំលាំងប្រដាប់អាវុធទាំងអស់ និងជាប្រធាន នៃក្រសួងការពារជាតិ និងក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ និងមានសិទ្ធិទៅលើសភាជាតិអោយជ្រើសរើស ផ្លាស់ប្តូរចំពោះ អនុប្រធានាធិបតី។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រធាននៃតុលាការកំពូល ប្រធានការិយាល័យអំណាចត្រួតត្រា។ មានសិទ្ធិត្រួតមើលកិច្ចការរបស់តុលាការកំពូលប្រជាជន។ ក្នុងការតែងតាំង និងដកហូតភារកិច្ចរបស់ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី គណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងសមាជិករបស់រដ្ឋាភិបាលប្រកាសសង្គ្រាមការលើកលែងទោស ប្រកាសនូវអាសន្នទូទាំងប្រទេសក្នុងតំបន់ណាមួយ ជាពិសេស ត្រូវពឹងផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃដំណោះស្រាយនៃសភាជាតិ និងគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍របស់សភាជាតិ។
ស្នើរដល់គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ នៃសភាជាតិអោយពិនិត្យឡើងវិញនូវក្រឹត្យដំណោះ ស្រាយទាំងឡាយ ស្តីពីបញ្ហានានាដែលចែងក្នុងចំនុច ៨និង៩ មាត្រា ៩១នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ១៩៩២ ក្នុងចន្លោះ ១០ថ្ងៃ នៃការអនុម័តប្រសិនបើអនុក្រិត្យទាំងនោះ និងដោះស្រាយត្រូវបានអនុម័តម្តងទៀតដោយ គណកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍សភាជាតិដោយការជំទាស់ពីប្រធានា ធិបតី។ បន្ទាប់មក ត្រូវរាយការណ៍បញ្ហាទាំងនោះ ដល់សភាជាតិដើម្បីសំរេចនូវបញ្ហានៅឯសម័យប្រជុំដែលជិតដល់ថ្ងៃបំផុត។
ប្រគល់បណ្ណ័សំគាល់កម្មសិទ្ធិ និង សក្តិដល់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ នៃកងកំលាំងប្រដាប់អាវុធនិងប្រជាជននូវសិទ្ធិលើកម្មសិទ្ធិ និងថានន្តរសក្តិការទូត និងឋានន្តរសក្តិផ្សេងទៀតដូចជា ផ្តល់ជូននូវ មេដាយគ្រឿងស័ក្កកិត្តិយស ឬប័ណ្ណកិត្តិយស តែងតាំង និងដកអគ្គរដ្ឋទូតវិសាមញ្ញ និងពេញសមត្ថភាពវៀតណាម។ មានសិទ្ធិចរចា និងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិ ក្នុងនាមសាធារណៈរដ្ឋសង្គមវៀតណាមរួម ជាមួយនិងប្រមុខរដ្ឋនៃប្រទេសផ្សេងៗទៀតយល់ព្រម និង ចូលរួមក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិលើកលែងតែក្នុង ករណីដែលសេចក្តីសំរេច ដោយសភាជាតិមានភាពចាំបាច់។
បង្ហាញអោយច្បាស់ពីការប្រតិបត្តិ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ក្នុងអង្គការរដ្ឋវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ការគ្រប់គ្រងសង្គមអង្គភាព កងកំលាំងប្រដាប់អាវុធ។ ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋចាត់ចែងនិងផ្សព្វផ្សាយ ដល់ប្រជាជន និងអប់រំប្រជាជនដើម្បីអោយមានចំណេះដឹង ដែលទាក់ទងទៅ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់។
ដាក់អោយមានសេចក្តីព្រៀងច្បាប់ ក្រិត្យច្បាប់ និង សំណើរជាច្រើនទៀតដល់សភាជាតិព្រមទាំងគណកម្មាធិកាអចិន្ត្រៃយ៍របស់ខ្លួន។
កំណត់អោយច្បាស់អំពីការគ្រប់គ្រង ឬ ទៅលើការស្ថាបនា និង ការអភិវឌ្ឍន៍ចំពោះសេដ្ឋកិច្ចជាតិចូលជាធរមាននៃហិរញ្ញវត្ថុជាតិ និងនយោបាយរូបិយវត្ថុគ្រប់គ្រង និងបង្ហាញអោយ មានប្រសិទ្ធិភាពនៃការរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាជនគ្រប់ៗរូប។
ធ្វើអោយមានការអភិវឌ្ឍន៍ទៅលើវិស័យអប់រំ សុខាភិបាល វិទ្យាសាស្ត្រ និងព្រមទាំងបច្ចេកវិជ្ជាអនុវត្តន៍នូវផែនការសំរាប់អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងផ្តល់ប្រសិទ្ធិភាពដល់ថវិការដ្ឋ។
ចាត់វិធានការអោយមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និង ការបំពេញតាមច្បាប់ចំពោះផលប្រយោជន៍ទាំងឡាយរបស់ប្រពលរដ្ឋវៀតណាម។ ជាពិសេសបង្កើតនូវលក្ខខណ្ឌជូនប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអោយពួកគេបានប្រើប្រាស់នូវសិទ្ធិរបស់ខ្លួន និងព្រមទាំងបំពេញនូវកាតព្វកិច្ច របស់ពួកគេ ក្នុងការរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិ និងផលប្រយោជន៍របស់រដ្ឋ និងសង្គម ជាពិសេសរក្សាបរិស្ថាន។
រួមគ្នា និងពង្រីកការការពារជាតិ ដោយប្រជាជនទាំងអស់ និងផ្តល់សន្តិសុខជូនប្រជាពលរដ្ឋ ហើយបង្កើតសន្តិសុខសង្គមជាតិ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម និងព្រមទាំងស្ថានានូវកងកំលាំងប្រដាប់អាវុធ។ ដាក់អោយមានការធ្វើយោធូបនីយកម្មជាទូទៅអោយចូលជាធរមាន និង ប្រកាសអាសន្នព្រមទាំងភាពចាំបាច់ផ្សេងៗទៀតដើម្បីការពារប្រទេស។
ចាត់ចែង និងដឹកនាំកិច្ចប្រតិបត្តិការសារពើពន្ធ និងស្ថិតិការត្រួតពិនិត្យការក្តាប់សភាពការជាតិ។
ប្រយុទ្ធទៅនិងអំពើពុករលួយ ក្នុងក្បាលម៉ាស៊ីនរដ្ឋដោះស្រាយនូវការតវ៉ា និងការជំទាស់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
បញ្ជាក់អោយច្បាស់ចំពោះ ការគ្រប់គ្រងទំនាក់ទំនង ក្រៅប្រទេសទាំងអស់ ចុះហត្ថលេខាចូលរួមយល់ព្រមចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិក្នុងនាមរដ្ឋាភិបាល។
ដឹកនាំការអនុវត្តន៍កិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិ ដែលធ្វើវិសោធន៍កម្ម ចំពោះសាធារណៈរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម និងចូលការពារប្រយោជន៍រដ្ឋ និង ប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់ប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាម និងអង្គការនានានៅក្នុងស្រុក។
អនុវត្តន៍នយោបាយសង្គម នយោបាយសញ្ជាតិ នយោបាយស្តីពីសាសនា។
សំរេចស្តីពីការកំណត់ ព្រំដែននៃអង្គការរដ្ឋបាលក្រោមថ្នាក់ខេត្ត និងក្រុងស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រា របស់អំណាចមជ្ឈឹម។ សម្របសម្រួលកិច្ចប្រឹងប្រែង ជាមួយបញ្ហាចំពោះ មុខរបស់ប្រទេសជាតិ និងអង្គការសំខាន់ក្នុងការបំពេញភារកិច្ច និងប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ពួក គេ បង្កើតនូវលក្ខខណ្ឌសំរាប់ប្រយោជន៍ប្រជាជន។
១. គ. អំណាចតុលាការ
តុលាការនៅប្រទេសវៀតណាម ត្រូវបានបែងចែកជា២ថ្នាក់ ដែលរួមមាន តុលាការប្រជាជន និងតុលាការកំពូលរបស់ប្រជាជន។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ គេឃើញថា នៅប្រទេសវៀតណាមក៏មានតុលាការយោធាដូចទៅនឹងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។
១.គ.១. តុលាការប្រជាជន
តុលាការប្រជាជនត្រូវបើកសវនាកាជាសាធារណៈ លើកលែងតែក្នុងករណី ដែលមានច្បាប់កំណត់។ តុលាការប្រជាជនត្រូវជំនុំជំរៈរឿងក្តី ហើយសំរេចវិនិច្ឆ័យត្រូវធ្វើតាមមតិភាគច្រើន។
១.គ.២.តុលាការយោធា
សាលាជំរៈក្តី យោធា ព្រមទាំងសាលាជំរៈក្តីយោធាផ្សេងៗ ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយច្បាប់នៃ សាធារណៈរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម ដើម្បីវិនិច្ឆ័យនិង ដាក់ទោសដល់អ្នក ប្រព្រឹត្តបទល្មើស។
១.គ.៣. តុលាការកំពូលប្រជាជន
តុលាការកំពូលគឺជាអង្គការតុលាការដ៍ខ្ពស់ជាងគេនៃ សាធារណៈរដ្ឋ សង្គមនិយមវៀតណាម។ តុលាការនេះមានភារកិច្ច និងដឹកនាំការងារតុលាការនៃតុលាការដំបូង និងតុលាកាយោធា។
ប្រធានតុលាការកំពូលប្រជាជនៈ
ប្រធានតុលាការកំពូលប្រជាជនត្រូវទទួលខុសត្រូវ និង ធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ ដល់សភាជាតិជូនដល់គណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍នៃសភាជាតិ និងប្រធានាធិបតី។ ប្រធានតុលាការដំបូងត្រូវទទួលខុសត្រូវ និងធ្វើរបាយការណ៍ដល់ក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជន។ ការកាត់ទោស និង ការសំរេចចិត្តនៃតុលាការដំបូងប្រជាជនដែលបានទទួលសិទ្ធិស្របច្បាប់ ត្រូវបានគោរពដោយស្ថាប័នរដ្ឋ អង្គភាពសេដ្ឋកិច្ច អង្គការសង្គម អង្គការយោធា និងពលរដ្ឋគ្រប់រូប។ ពួកគេត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ដោយជននីមួយៗ និងអង្គការដែលពាក់ព័ន្ធ។
អាណត្តិនៃប្រធានតុលាការកំពូលៈ
អាណត្តិអចិន្ត្រៃយ៍នៃប្រធានតុលាការ កំពូលប្រជាជនអាចដូចគ្នា ទៅនិងអណត្តិ ប្រធានសភាជាតិរបបនៃមុខតំណែងការរួចផុតពីភារកិច្ចការបញ្ឈរជើង និងអាណត្តិនៃខុទ្ធ កាល័យចៅក្រមប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងអណត្តិអចិន្ត្រៃយ៍នៃសភាជាតិ។


កំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌
បច្ចុប្បន្នគ្រប់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចទាំងអស់គឺធ្វើការផ្លាស់ប្តូរតាមកំរិតពាក់ព័ន្ធ ការិយាធិបតេយ្យ បទដ្ឋាន ច្បាប់ គឺមានការយល់ដឹងខ្សោយ ហើយគ្មានការអើពើអ្វីទាំងអស់នៅក្នុង រង្វង់តុលាការ គឺ ពិចារណាទៅលើទឹកប្រាក់យ៉ាងថ្លៃ ពុករលួយ ហើយគ្មានសមត្ថភាព។ តាមទំរង់បទបញ្ជារាជរដ្ឋាភិបាលបានបញ្ជា អោយរដ្ឋដោយដាក់ គោលឮការណ៍អោយធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ កែច្នៃបង្កើតផ្នែកពាណិជ្ជកម្មជំនួញ ពីភាពអភិ បាលកិច្ចទៅជាអ្នកលែងភាគហ៊ុន។ ដូច្នេះការផ្លាស់ប្តូរត្រូវតែពង្រីកការពង្រាងច្បាប់ ការសម្របសម្រួល ហើយនិងការផ្សព្វផ្សាយ ការត្រួតពិនិត្យ ដោយកងកំលាំងសមត្ថកិច្ច បន្ថែមភាព‌ឯករាជហើយបំពេញ បន្ថែមនូវអ្នកអនុវត្តច្បាប់ឯកជន បង្កើតនូវការពង្រីក លើទំនុកចិត្តចំពោះការជជែករកដំណោះស្រាយ ភាពធនក្ស័យ ហើយនិងការបង្ខំលើបំណុលរោងចក្រ។
ច្បាប់ស្តីពីការអធិប្បាយច្បាប់ សំរាប់ច្បាប់ការដឹកនាំយ៉ាង ឋិតថេរហើយ និងភាពអាចទៅរួចចំពោះកិច្ចការជំនួញពាណិជ្ជកម្ម គឺពួកគេត្រូវ តែមានភាពទុកចិត្តចុះបញ្ជីនៃអំណាចរដ្ឋ។ តំរូវការទាំងនេះ គឺជាកត្តាទាក់ទងគ្នានៃភាពជាយុត្តិសាស្រ្តតំរូវ អោយសមត្ថភាពជន គ្រប់រូបស្វែងរកនូវអត្ថន័យនៃច្បាប់ ហើយនិងត្រូវពិនិត្យការភាន់ច្រឡំនៃក្រសួង សេដ្ឋកិច្ច។ នៅក្នុងប្រទេស Civil Law ពាក្យអត្ថាធិប្បាយនៃបណ្ឌិតសភា ហើយនិងសេចក្តីសំរេចដោយ គោលការណ៍អត្ថាធិប្បាយវិនិច្ឆ័យនៃអាថ៌កំបាំងតាក់តែងច្បាប់។ សូម្បីតែការឧបត្ថម្ភជាក់ស្តែងខ្លះនូវពាក្យ អត្ថាធិប្បាយនៃបណ្ឌិតសភានៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម មិនមានបំណងបង្កើតលទ្ធិច្បាប់ក៏ដោយ ដូចជាអ្នក បំរើឯកជន ច្បាប់នៃបណ្ឌិតសភា គឺតំរូវអោយមានការការពារដោយបណ្តាញភាគីម្ខាងនិងគោលការណ៍ អនុវត្តនឹមនាការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលរួមទាំងច្បាប់នឹងដែរ។

២. ប្រព័ន្ធនីតិរបស់ប្រទេសវៀតណាម
ប្រទេសវៀតណាមត្រូវបានគេស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ ថាជាប្រទេស ដែលប្រកាន់យករបបពហុបក្សផ្តាច់ការប្រភេទរបបអាជ្ញាព្រឹត្តិបក្ស។ កុំម្មុយនីស្តមានលក្ខណៈតឹងរឹង ប៉ុន្តែនាដំណាក់កាលទសវត្សចុងក្រោយនេះត្រូវបានគេអនុម័តឲ្យមាន កំណែទម្រង់ និងធ្វើការឆ្លងកាត់ឈានទៅរក រចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី សង្គមនិយក បែបចិនប្រជាមានិត ដោយមានការអនុញ្ញាតឲ្យមានទ្រព្យសម្បត្តិឯកជន។ នៅក្នុងបែបផែនផលិតកម្មមាននយោបាយ “បើកទ្វារចំហ” នៅក្នុងកិច្ចទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងពួកអ្នកវិនិយោគបរទេស។
ប្រទេសវៀតណាម ប្រកាន់យកប្រព័ន្ធច្បាប់ស៊ីវិលបារាំង និង    ទ្រឹស្តីច្បាប់កុម្មុយនីស្ត។
III. ប្រទេសវៀតណាម និងអាស៊ាន
ក្រោយពីបានក្លាយខ្លួនជាសមាជិក នៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ប្រទេសវៀតណាមបានប្រែក្លាយសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនពីសេដ្ឋកិច្ចផែនការ មកជាសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដោយបានក្លាយខ្លួនជាសមាជិករបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក នាឆ្នាំ២០០៧។
១. ការចូលជាសមាជិកភាពរបស់ប្រទេសវៀតណាម
ប្រទេសវៀតណាមត្រូវបានក្លាយជាសមាជិក របស់សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍នា ថ្ងៃទី២៨ កក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៥ ដែលជាសមាជិកទី៧នៃសមាគមតំបន់នោះ។
២. ប្រទេសវៀតណាម និងវេទិកាតំបន់អាស៊ាន
ថ្ងៃទី ២៥ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ១៩៩៤ បានប្រកាសការបង្កើតARFនេះឡើងជាផ្លូវការ។ ក្នុងបំណងរឹតចំណងមេត្រីភាពក្នុងបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន និង បណ្ដាប្រទេសនានានៅ តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីភិច។ បច្ចុប្បន្ននេះ អាស៊ានមិនត្រឹមតែជាសមាគមមួយ ដែលមានទិសដៅធ្វើសហប្រតិបត្តិការខាងសេដ្ឋកិច្ចប៉ុណ្ណោះទេ តែអាស៊ានបានធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងសកម្ម លើការងារនយោបាយ និងសន្តិសុខផងដែរ។ ARFមានតួនាទីពង្រឹងទំនុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីភិច ដោយការចរចានានាលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកនយោបាយ និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់៕  
សេចក្តីសន្និដ្ឋាន
សរុបមកយើងឃើញថា ចាប់តាំងពីថ្ងៃបង្កើតសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ាននៅថ្ងៃ ៨ខែ សីហា ឆ្នាំ ១៩៦៧ មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ សមាគមនេះបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ទាំងនៅលើឆាកជាតិ និងឆាកអន្តរជាតិពិសេស គឺកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន និងដៃគូរអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងក្របខណ្ឌ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងជួយគ្នាទៅវិញទៅមកសំដៅអភិវឌ្ឍន៍តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ អោយមានការរីកចំរើនជឿនលឿន។ ក្រៅពីនេះ អាស៊ានក៍បានចែករំលែកព័ត៌មាន និងបទពិសោធន៍ល្អជាច្រើនរួមទាំងសំនូមពរទៅកាន់ដៃ គូរអភិវឌ្ឍន៍តាមរយៈសន្និសិទកំពូលអស៊ាន វេទិកាតំបន់អាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំផ្សេងៗទៀត ក្នុងរង្វង់អាស៊ាន ក្នុងគោលបំណងអោយតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មានសន្តិសុខ មានស្ថេរភាពនយោបាយ សុវត្តិភាពតំបន់ និងមានកំនើនសេដ្ឋកិច្ចដែលអាចអោយប្រជាពលរដ្ឋរកចំនូលបាន ខ្ពស់សំរាប់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពរស់នៅ និងការលានុភាពការងារក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ បន្ថែមលើសពីនេះទៀត អស៊ានក៍បានផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទាំង ក្នុងតំបន់ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជំនាញរបស់ខ្លួនលើ វិស័យសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ទេសចរ បច្ចេកវិទ្យា។ល។ សំដៅជំរុញ និងពង្រីកភាពជាដៃគូរក្នុងបណ្តាប្រទេស ជាសមាជិកអាស៊ានអោយមានការរីកចំរើនដោយស្មើភាព ស្មើសិទ្ធិ និងប្រកបដោយចីរភាព ដែលអាចធានាបាននូវនិរន្តភាពកំនើនសេដ្ឋកិច្ច និងកាលានុវត្តភាពការងារសំរាប់ប្រជាពល រដ្ឋនៃបណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន។ ទន្ទឹមនិងនោះដែរ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្រៅតំបន់អាស៊ានបានដើរតួនាទីជាវិជ្ជមានក្នុងការជំរុញ និងពង្រឹងភាពជាដៃគូរជាមួយប្រទេសដែល មានការរីកចំរើនជឿនលឿននានា នៅលើពិភពលោក និងអង្គការអន្តរជាតិក្នុងគោលបំណងធ្វើអោយតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មានសន្ទុះកំនើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ កាលានុវត្តភាពការងារ និងការផ្លាស់ប្តូរបច្ចេកវិជ្ជាទំនើបៗ ពិសេសរក្សាបាននូវភាពជាដៃគូរដែលមិនអាចខ្វះបាន របស់អាស៊ានសម្រាប់ការបណ្តុះបណ្តាល និងការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សការទាក់ទាញ អ្នកវិនិយោគទុន និងទេសចរសំដៅធ្វើអោយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ កាន់តែមានការរីកចំរើនប្រសើរឡើងប្រកបដោយការយោគយល់គ្នា និងស្អិតរមួត។
ថ្វីត្បិតតែប្រព័ន្ធនីតិ និងនយោបាយប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន មានលក្ខណៈខុសប្លែកពី គ្នាក៏ដោយ ក៏ប្រទេសសមាជិកអាស៊ាននៅតែរកគ្រប់មធ្យោបាយដោះស្រាយបញ្ហាទាំងក្នុង តំបន់ និង ក្រៅតំបន់ដោយប្រកាន់ខ្ជាប់ជានិច្ចនូវគោលការណ៍កុងសង់ស៊ុល (Consesus) និងគោលការណ៍ផ្សេងៗទៀតដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ក្រុងបាងកក នៅថ្ងៃ ទី ០៨ សីហា ១៩៦៧, សេចក្តីថ្លែងការណ៍គូឡាឡាំពួរ (២៧ វិច្ឆិកា ១៩៧១) សន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀងសំដៅធានាការពារ ពង្រឹង និងពង្រីក តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍អោយទៅជាតំ បន់សន្តិភាព សេរីភាព និងអព្យាក្រឹត្យ គ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងដោះដូរពាណិជ្ជកម្មដោយសេរី ដោយស្មើរភាព និងមិនជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងគ្នាឡើយ។
 
ឯកសារយោង
អាស៊ាន និងដំណើរសាកលភាវូបនីយកម្ម, រៀបរៀងដោយបណ្ឌិត ឈុន ណារ៉េត, បោះពុម្ភឆ្នាំ២០០៤
នីតិអាស៊ាន និងប្រព័ន្ធនយោបាយ, រៀបរៀងដោយ លោក កេត សុជាតិ និងលោក តែ ពន្លឺ, រោងពុម្ភ បណ្ណាគារ អង្គរធំ, បោះពុម្ភឆ្នាំ២០១០
Vietnam, AMB Country Risk Report, September 28, 2011
Viet Nam, Legal and Judicial Development, Working Paper 3 Prepared for AusAID, April 2010
Changing Concepts of Socialist Law in Vietnam, John Gillespie
www.infoplease.com